Galicja cieszy się tradycjami typowymi dla okresu Bożego Narodzenia, z których niektóre dzielone są z innymi regionami Hiszpanii, inne natomiast są typowo regionalne. Większość typowych tradycji bożonarodzeniowych Galicji wywodzi się ze wsi. Wiele z nich przetrwało, a inne zostały odzyskane, aby dziedzictwo nie poszło w zapomnienie.
Oto typowe i najbardziej ciekawe tradycje bożonarodzeniowe w Galicji:
Kapłon w Villalba
W niedzielę, przed Bożym Narodzeniem w Villalba (Lugo), organizowana jest coroczna Feira da Capón. Tradycją jest zakup jednego kapłonów, który może osiągać wagę do 20 kg, aby podać go na kolację wigilijną. Co roku w wigilię Bożego Narodzenia miasto budzi się pełne kupców sprzedających kapłona z różnych części Hiszpanii. Są sprzedawane pojedynczo lub w parach i mogą osiągnąć cenę do 210 € za parę. Od dwóch stuleci pojawiają się wzmianki o obchodach tych targów, których sława jest już międzynarodowa.
![Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 20201227_152029.jpeg](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2020/12/20201227_152029.jpeg)
![Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie Capon-1.jpg](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/11/Capon-1.jpg)
Świąteczna „Loteria el Gordo”
22 grudnia w Hiszpanii odbywa się loteria świąteczna zwana El Gordo. Jest to tym samym największa tego typu loteria na świecie, w której do wygrania są nawet miliardy euro! Dla Hiszpanów El Gordo jest nie tylko ogromną szansą na bajeczną wygraną, ale również wydarzeniem, które otwiera okres świąteczny w całym kraju.
![Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie historia_loteria-navidad.jpg](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/11/historia_loteria-navidad.jpg)
![Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie Screenshot_20211221-144212_Chrome-1024x598.jpg](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/11/Screenshot_20211221-144212_Chrome-1024x598.jpg)
Tizón de Nadal
W niektórych regionach Pontevedra i prowincji Lugo nadal zachowana jest stara galicyjska tradycja, znana jako „Cepo” lub „Tizón de Nadal”, wywodząca się z tradycji celtyckiej. Polega ona na rozpaleniu ogniska w kominku, lub na dużej polanie podczas Wigilii. Drewno jednak nie może zostać całkowicie zużyte, powinno być usunięte, gdy połowa zostanie spalona, aby zachować ten pień przez resztę roku. Mówi się, że w ten sposób działa ono, jako przedmiot ochronny lub amulet domu, a zapalony w burzowe dni chroni dom przed piorunem.
![Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 20201227_152047.jpeg](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2020/12/20201227_152047.jpeg)
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/12/5.jpeg)
Właśnie z tej bożonarodzeniowej tradycji wywodzi się zwyczaj marcepanowych lub czekoladowych słodyczy, które kształtem przypominają bale drewna.
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/11/tronco-navideno-1.jpg-1-1024x682.jpg)
Mesa de Navidad
Powszechnie wiadomo, że Galicja znana jest z dobrej i obfitej kuchni. Dotyczy to również kolacji bożonarodzeniowej. Chociaż w pozostałej części Hiszpanii głównymi bohaterami wigilijnego stołu są zwykle jagnięcina, prosię lub dorada, Galicja szczyci się własnymi tradycjami bożonarodzeniowymi i kuchnią, która jest bardzo lokalna.
Stoły Galicji na Boże Narodzenie są udekorowane i nie brakuje na nich owoców morza (przegrzebków, krabów, homarów…). Na drugie danie podaje się zwykle dorsza i kapłona z Villalba nadziewanego gotowanymi kasztanami. Podobnie jak w przypadku kapłona, na stole nie może zabraknąć dorsza z kalafiorem, przepisu, którego popularność niektórzy badacze wiążą z obowiązującą od dawna tradycją wigilijną zakazującą spożywania mięsa. Charakterystyka dwóch głównych składników sprawiła, że stał się gwiazdą wigilijnej potrawy, gdyż kalafior był warzywem pospolitym w galicyjskich ogrodach, a dorsz tradycyjnie był rybą tanią i łatwą w konserwacji.
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/12/1366_2000-1024x651.jpg)
Do kolacji podaje się oczywiście najlepsze galicyjskie wina, takie jak Godello czy dobra Mencía, oba z D.O. Ribeira Sacra. Po obiedzie typowe desery, takie jak naleśniki, kompot gruszkowy w czerwonym winie, roscón de Reyes, nugat i marcepan.
Na wielu obszarach Galicji zachował się jeszcze inny zwyczaj. W dniu Bożegonarodzenia typowe jest pozostawienia stołu niesprzątniętego, ponieważ tradycja głosi, że resztki jedzenia są przeznaczone dla dusz zmarłej rodziny, która przyjdzie w nocy. Ponadto w ciągu dnia nie należy zamiatać kuchni, aby nie wpadły do niej meigas (galicyjskie czarownice).
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/12/98.jpg-1024x576.jpg)
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/12/comprar-marisco-gallego-800.jpg)
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/12/900cena-navidena-petite1.jpg)
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/12/154126-1.jpg-1-1024x682.jpg)
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/12/154123.jpg-1024x681.jpg)
Apalpador
Hiszpańskie dzieci, czasem muszą wykazać się większą cierpliwością i czekać trochę dłużej na prezenty. (obecnie w wielu rodzinach ta tradycja zanika). Tradycją jest obdarowywanie się prezentami dopiero 6 stycznia, w dniu Święta Trzech Króli. Podarunków nie przynosi wtedy Święty Mikołaj – funkcję tę pełnią Kacper, Melchior i Baltazar. W zależności od regionu Hiszpanii (podobnie jak w Polsce), prezenty mogą być wręczane także przez innych bohaterów. Przykładowo – w Kraju Basków jest to górnik El Olentzero, w Katalonii – Caga Tió, a na terenie Galicji – El Apalpador. To wspaniały, dobroduszny starzec, który w noc wigilijną schodzi z gór, aby pozostawić śpiącym dzieciom jadalne kasztany i drobne upominki (więcej na ten temat w moim wcześniejszym wpisie).
![Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 20201227_153828-748x1024.jpeg](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2020/12/20201227_153828-748x1024.jpeg)
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/11/FB_IMG_1640387650314-1.jpg)
![Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie IMG_20211223_131337-1024x479.jpg](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/11/IMG_20211223_131337-1024x479.jpg)
Panxoliñas
Kolędy są typowe dla większości świata, ale w wielu miejscach w Galicji wciąż można znaleźć tradycję grup dzieci i młodzieży, które chodzą od dziwi do drzwi, po wsiach i miasteczkach, śpiewając panxoliñas (kolędy galicyjskie), grając na tamburynach i dudach. W zamian otrzymują drobne pieniądze lub słodycze.
Turrón zamiast opłatka
Turrón to słodka masa otrzymywana przez gotowanie miodu lub cukru, do którego dodaje się obrane i prażone migdały. Już w średniowieczu istniał rodzaj deseru z migdałów i miodu, który z pewnością miał wpływy arabskie. Arabowie bowiem przywieźli ze sobą cukier pomarańcze, a więc dwa podstawowe składniki turonu. Ten słodki deser występuje w dwóch klasycznych wersjach. Turron de Alicante jest przykryty z obu stron opłatkami, zawiera całe orzechy i jest twardy. Hiszpanie dzielą się nim podczas świątecznych spotkań z rodzinną. Sklepy przed świętami prześcigają się w ofertach Turrones. Można je znaleźć w każdym markecie, na specjalnych stoiskach, ale również w sklepach głównie do tego przeznaczonych.
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/12/20221210_132828-1024x768.jpg)
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/12/20221210_132840-1024x768.jpg)
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/12/20221210_132906-1024x665.jpg)
![Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 20201229_185150-1.jpg](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/11/20201229_185150-1.jpg)
![Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 20201229_170529.jpg](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/11/20201229_170529.jpg)
Szopka bożonarodzeniowa
Dla Hiszpanów szopka bożonarodzeniowa (tzw. belén) jest praktycznie równie ważna, jak dla Polaków choinka. Szopki można podziwiać dosłownie we wszystkich miastach. Znajdują się one niemal w każdym hiszpańskim domu. Hiszpanie uwielbiają dokupować do nich kolejne figurki, a współcześnie tworzone szopki potrafią wyglądać niezwykle oryginalnie i znacząco odbiegać od tych dotychczas nam znanych.
Są dwa miejsca, w których tradycja szopek osiąga swój największy rozkwit. W gminach Valga i Begonte, których inscenizacje zasłużyły na uwzględnienie obchodów o znaczeniu turystycznym. Rzemieślnicza szopka Valga narodziła się 25 lat temu i wyróżnia się złożonymi ramami, które ożywiają część z ponad 4000 figurek, wśród których zawsze jest miejsce dla najwybitniejszych współczesnych postaci. Jeszcze starsza jest elektroniczna szopka Begonte, która powstała w 1972 roku i łączy typowe sceny bożonarodzeniowe z przedstawieniami wiejskiego świata Terra Chá. W obu przypadkach ludzie, którzy odwiedzają je każdego roku, liczą dziesiątki tysięcy.
![Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie Diseno-sin-titulo-21_opt.jpg](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/11/Diseno-sin-titulo-21_opt.jpg)
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/12/Screenshot_20221213-154935_Chrome.jpg)
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/12/Screenshot_20221213-154928_Chrome.jpg)
![Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie 20181213_183622_opt.jpg](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/11/20181213_183622_opt.jpg)
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/12/navidad-en-galicia-5.jpg)
Noc żartów
28 grudnia, Los Santos Inocentes święto Świętych Młodzianków, Męczenników, to data tradycyjnie kojarzona z figlami w całej Hiszpanii i w znacznej części Ameryki Łacińskiej. Galiczyjcycy chętnie przyłączają się do małych psikusów, ale w niektórych rejonach robi się je także w Wigilię Bożego Narodzenia lub 26 grudnia, w dzień San Esteban.
Światła świąteczne w Galicji
Wydaje się, że w ostatnich latach inwestycje w świąteczne iluminacje przybrały na sile, ulice Galicji lśnią bardziej niż kiedykolwiek, wypełniając się kolorami, smakami i atmosferą. Kwestia kontrowersyjna, zwłaszcza ze względu na cenę energii elektrycznej i jej konsekwencje dla kwestii ekologicznych. Ale prawda jest taka, że miasta nadal się rozświetlają, a z rosnącą intensywnością A Coruña, Lugo, Ourense, Pontevedra, Ferrol, Santiago i Oczywiście Vigo, które przedstawiane jest jako największy propagator świątecznego oświetlenia w Galicji.
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/12/20221125_193341-1024x863.jpg)
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/12/received_698108151554201-1024x649.jpeg)
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/12/received_686946449481096-612x1024.jpeg)
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/12/received_1431467174044292-694x1024.jpeg)
![](https://magicznagalicja.es/wp-content/uploads/2022/12/20221125_204913-1024x815.jpg)
Oczywiście tradycji jest dużo więcej, niektóre z nich występują tylko lokalnie, inne kultywowane są w szerszym regionie. Pewne jest, że podczas bożonarodzeniowych świąt, nie można się nudzić w Galicji.
Świetny wpis. Z ciekawością przeczytałam. Niektóre tradycyjne elementy Galicyjskiego świętowania znałam – kapłon, turron, masa de Navidad.
Jeżeli chodzi o szopkę, to w polskiej tradycji była ona wcześniej, niż choinka. Choinka niestety szopki wyparła. Ale nadal jest ich sporo w kościołach czy w miejscach kultury.
Dziękuję Aniu! To prawda, wiele tradycji jest znanych, a część funkcjonuje w innych krajach Europy. W Polsce rzeczywiście tradycja szopek jest dość znana, chociaż ja ze swojego domu rodzinnego pamiętam raczej choinkę 🙂
Uwielbiam takie wpisy. Tyle
sie można dowiedzieć o danym kraju, regionie czy mieście. Macie tam bardzo kolorowo i inaczej niż w Norwegii i pod względem jedzenia i religii. Tu nie ma kolędników, nie ma chyba żadnych tradycyji oprócz Elfa rozrabiaka ale i to też chyba przyszło z Ameryki. Dobrze że chociaż domy się ładnie ubiera wewnątrz i na zewnątrz. Jarmarku jest tylko w Oslo I to bez wiekszej rewelacji 🙁
Pięknie to wszystko pokazałaś 🙂
Rzeczywiście każdy kraj pielęgnuje swoje tradycje w odrębny sposób. Galicja przywiązuje ogromną wagę do tradycji. Szkoda, że u Was jest mniej uroczyście. Za to na pewno macie białe święta, a u nas nie ma na to najmniejszych szans.
Lubię czytać takie wpisy ponieważ pokazują one rzeczywistość okiem osoby która Tam faktycznie była. Bez koloryzowania i zbędnej przesady. Pięknie to ujęłaś i aż chciałoby się tam znaleźć nawet w tej chwili!
Dziękuję Kasiu! Fascynują mnie wszystkie tradycje galicyjskie i uwielbiam je odkrywać 🙂
Wspaniale się czytało, jak bogate są tradycje wielu narodów przekonuje się jak przychodzi czas Bożego Narodzenia. Dopiero po wyjeździe z Polski przekonałam się,że nie tylko karpiem człowiek żyje. Wszystko takie ekscytujące i ciekawe, na ten marcepanowy kawałek drewna 😂już mam chrapkę. A swoją drogą dla Ciebie to musi być niesamowita przygoda. Ciekawa jestem ile z tych tradycji zaprosiłaś do swojego domu.
Powiem Ci szczerze Violu, że coraz więcej. Gdy spędzamy Wigilię w Galicji mieszamy tradycje z domu rodzinnego w Polsce i te lokalne, galicyjskie. Dzielimy się opłatkiem, ale turon też zawsze jest na stole, staram się kupować lokalne ryby i owoce morza, zawsze z ciekawością szukam Alpalpadora i nigdy nie zapominamy o loterii de Navidad 🙂
Tradycje są niezwykłe i niezwykłe jest to, że w Galicji dbają, żeby nie zaniknęły. Pięknie piszesz.
Dziękuję Grażynko! Takie przywiązanie do tradycji bardzo mnie fascynuje 🙂